MİKRO EKONOMİ
1-Gelir ve İkame Etkilerini Slutsky Yaklaşımı Çerçevesinde Açıklayınız. (Sayıştay Denetçiliği-Merkez Bankası Uzmanlığı )
Bir malın fiyatında meydana gelen bir değişme, o malın talep edilen miktarın da değişmeye sebebiyet vermektedir. Fiyat dolayısıyla talepte meydana gelen değişime fiyat etkisi ya da toplam etki adı verilmektedir. Toplam etki ise gelir ve ikame etkilerinden oluşmaktadır. (Toplam Etki = Gelir Etkisi + İkame Etkisi) Bazı iktisatçılar bu durumu analiz ederek toplam etki içerisindeki gelir ve ikame etkilerinin ağırlıklarını tespit etmeye çalışmışlardır. Bu kapsamda iki yaklaşım ortaya çıkmıştır, bunlar Hicks ve Slutsky yaklaşımlarıdır.
Slutsky Yaklaşımı
Fiyat değişmeleri sonucu toplam etkide meydana gelen gelir ve ikame etkilerinin ayrıştırılması adına geliştirilen ikinci yaklaşım Slutsky yaklaşımıdır. Belirli bir bütçesi olan tüketicinin iki adet mal karşısındaki eğilimlerin ele alındığı bir analizdir. Tüketicinin satın aldığı bu mallardan birinin fiyatı düştüğünde, tüketicinin nominal geliri sabit olmasına karsın reel olarak satın alma gücünün artması bir gelir etkisi yaratırken; tüketicinin nispeten ucuzlayan maldan daha çok alması ve fiyatı sabit kalan mal ile ikame yönünü değiştirmesi bir ikame etkisi yaratmaktadır. Hicks yaklaşımıyla slutsky yaklaşımı arasındaki en temel fark; hicksgil etkide üzerinde bulunulan fayda düzeyi gelir artışından sonra da aynı iken, slutsky gelir ve ikame etkisinde gelir artışından sonra yeni bir fayda düzeyi yaratıldığı kabul edilir. Slutsky yaklaşımının temel özelliklerini sıralayacak olursak;
- Gelir ve ikame etkisinin matematiksel gösterimi üzerinde yoğunlaşmıştır.
- Fiyatlarda meydana gelen bir düşme sonucu yaşanan reel gelir artışını geri alabilmek için nominal gelirin, satın alma gücünün başlangıç düzeyinde sabit olduğunu varsayar.
- Tüketici ikame etkisi nedeni ile fiyatı düşen maldan daha fazla satın alırken, ilk kayıtsızlık eğrisinden daha yukarıda bir kayıtsızlık eğrisi üzerinde kaldığını gösterir.
- Analiz için tüketicinin farksızlık paftasının bilinmesine gerek yoktur.
Slutsky yaklaşımını grafik üzerinde analiz edecek olursak;
İki mal ile hayatını devam ettirdiği varsayılan dengede X malının fiyatı düştüğünde tüketicinin reel gelirinde bir artış yaşanacak dolayısıyla da bütçe doğrusu B1 konumundan B2 konumuna geçecektir. Yeni bütçe doğrusu üzerinde tüketici dengesi D2 noktasında olacak ve tüketicinin farksızlık eğrisi U2 düzeyine yükselecek dolayısıyla satın alınan X malı miktarı X2 düzeyine yükselecektir. Fiyattaki değişim sonucunda satın alınan X malı miktarı X1- X2 kadar artması bize toplam etkiyi göstermektedir. Toplam etki ise, yukarıda da belirttiği üzere gelir ve ikame etkilerinden oluşmaktadır.
Slutsky bu iki etkiyi ayırmak için fiyat düşüşü nedeniyle artan reel gelir başlangıç düzeyinde sabit tutmakta, yeni fiyat düzeyinde başlangıçtaki miktarlarda mal satın alması söz konusu olmaktadır. Dolayısıyla B3 konumunda yeni bir bütçe doğrusu (telafi edilmiş bütçe doğrusu) ve yeni bir farksızlık eğrisi çizilmektedir. Bu durumda tüketici B3 bütçe doğrusu üzerinde U3 farksızlık eğrisiyle D3 noktasında dengesini kuracaktır. Slutsky bu oluşan yeni denge düzeyinde satın alınan X malı miktarını (X3) ilk durumla (X1) kıyas ederek, bu pozitif farkı ikame etkisi olarak saptarken (X3-X2) arasındaki farkı gelir etkisi olarak saptar.
(***)
2-Tam Rekabet Piyasasında Firmanın Kısa Dönem ve Uzun Dönem Dengesini Marjinal Eğriler Yaklaşımı İle Kar Zarar Durumunu Şekil Yardımıyla Açıklayınız. (Gümrük Müfettişliği -Vergi Müfettişliği )
3-Esneklik ve Eğim kavramlarını açıklayarak Talebin Fiyat esnekliği ve Talebin Gelir esnekliğini açıklayınız. (Sayıştay Denetçiliği- Hazine Kontrolörlüğü-PTT Müfettişliği )
4-Monopolde Toplam Hasılat Eğrisinin Çan Şeklinde Olmasını Şekil Yardımıyla Açıklayınız.(Maliye Bakanlığı Müfettişlik)
5-Fiyat Farklılaştırmasının Yapılma Amacını Şekil Çizerek Açıklayınız (Rekabet Kurulu Uzmanlığı-Sağlık Müfettişliği- Hazine uzmanlığı)
MAKRO EKONOMİ
1-Milli geliri tanımlayarak milli geliri etkileyen faktörleri ve milli gelirin dağılımını açıklayınız. ( Maliye Bakanlığı Müfettişliği-Rekabet Kurumu Uzmanlığı )
Milli Gelir tahminleri ile ilgili ilk çalışmalar l7. yüzyılda İngiltere'de ve Fransa'da başlamıştır. Milli gelir kavram olarak bir ülkede belli bir dönemde üretilen mal ve hizmetlerin net parasal değeridir.Bir ekonomide milli gelire, belli bir döneme ilişkin safi milli hasıla değerinden o denemde toplanan dolaylı vergilerin çıkartılmasıyla ulaşılabilmektedir. Milli gelir hesaplamaları ülkelerin kalkınma plan ve programlarının hazırlanmasına esas olan verileri teşkil ettiğinden oldukça önemlidir. Milli geliri etkileyen başlıca faktörler ise şunlardır;
1-Tüketim:
Ekonomik anlamda tüketim mal ve hizmetlerin doğrudan doğruya insan ihtiyaçlarının karşılanması için satın alınmasıdır. Tüketim harcamaları ekonomideki harcanabilir gelire bağlı olarak şekillenmekle birlikte tüketimi etkileyen diğer faktörler ise şunlardır;
- Alışkanlıklar
- Beklentiler
- Öngörüler
- Ekonomik koşullar
2-Tasarruf:
Tüketim harcamları yapıldıktan sonra sonra bireylerin gelirlerinden arta kalan tutara tasarruf adı verilmektedir. Tasarruf toplam harcamaların toplam gelirden çıkarılmasıyla hesaplanmaktadır.
3-Yatırım:
Ekonomik anlamda yatırım belli bir dönemde mevcut sermaye malları ve teçhizat stokuna yapılan net ilavelerdir. Yeni bir üretim tesisi açmak yeni makineler almak gibi.
Milli gelir, üretim faktörlerini elinde bulunduranlar aras
ında rant, ücret, faiz ve kar olarak paylaştırmaktadır. Üretim faktörlerinin paylaşımı ekonominin genel yapısına ve uygulanan politikalara bağlı olarak farklı oranlarda gerçekleşir. Elde edilen üretim faktörleri ve bunların aldığı paylar ise şu şekildedir
Toprak → Rant
Emek → Ücret
Sermaye→ Faiz
Girişimci →Kar
Ülkelerin milli gelir dağılımı, yukarıdaki ekonomik faktörlerin dağılımı sonucu oluşur.Bu faktörlerin sağlıklı dağılımı milli gelirin dengeli dağıldığı anlamına gelmektedir.Bunlara ek olarak bazı faktörlerlede milli gelir ile yakından ilişkilidir. Örneğin ülkelerin sahip oldukları doğal kaynaklar, iklim çeşitliliği gibi faktörler milli gelirin dağılımını etkilemektedir. Yine bir ülkede gelişmiş bölgeler milli gelirden yüksek pay alırken gelişmemiş bölgeler daha düşük pay alabilmektedirler. Milli gelirin ülke içerisinde de adil bir şekilde yayılması için devletin negatif statülü yerleri çeşitli sübvansiyonlarla ve yatırım teşvikleriyle desteklemesi gerekmektedir.
(****)
2-Milli gelire ilişkin Kavramlarını Açıklayınız.(İş Bankası Müfettişliği – SGK Müfettişliği)
(Milli gelire ilişkin temel bilgiler verilerek cevaba geçilmeli)
4-Ülkemizdeki işsizliğin sebeplerini açıklayarak, İşsizliği Önlemeye Yönelik Tedbirler Hakkında Bilgi Veriniz.(SGK Müfettişliği- Maliye Bakanlığı Müfettişliği )
5-Döviz Kuru Sitemlerini Açıklayarak Avantajlarını ve Dezavantajlarını Belirtiniz.( BDDK Murakıplığı- İş Bankası Müfettişliği )
Kitabımızı Temin Edebileceğiniz Adresler;
http://www.pelikankitabevi.com.tr/?urun-24514-ikinci-sayfa-sorularla-iktisat-hipotez---adem-yilmaz
http://www.savaskitap.com/Sorularla-Iktisat-Adem-Yilmaz_14876.html#0
http://www.pandora.com.tr/urun/sorularla-iktisat-hipotez-kpss-a-grubu-ve-kurum-test-klasik-mulakat-sinavlarina-hazirlik/442130
https://www.kitapsec.com/Products/2015-KPSS-A-Grubu-ve-Kurum-Sinavlarina-Hazirlik-Sorularla-Iktisat-Hipotez-Ikinci-Sayfa-Yayinlari-51456.html
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder